Samtals voru 12.400 einstaklingar atvinnulausir í desember 2020 samkvæmt árstíðaleiðréttum tölum úr vinnumarkaðsrannsókn Hagstofu Íslands eða 6,0% af vinnuaflinu. Árstíðarleiðrétt atvinnuþátttaka var 79,7% og árstíðarleiðrétt hlutfall starfandi 75,6%. Samanburður við nóvember 2020 sýnir að árstíðarleiðrétt hlutfall starfandi jókst um 1,8 prósentustig á milli mánaða og árstíðarleiðrétt atvinnuleysi lækkaði um 1,3 prósentustig. Síðustu sex mánuði hefur leitni árstíðarleiðréttingar á hlutfalli starfandi fólks lækkað um 1,5 prósentustig og leitni atvinnuleysis hækkað um 0,5 prósentustig.

Samkvæmt mælingu vinnumarkaðsrannsóknarinnar voru samtals 207.700 (±6.200) einstaklingar á aldrinum 16-74 ára að jafnaði á vinnumarkaði í desember 2020 en það jafngildir 79,3% (±2,4) atvinnuþátttöku. Af vinnuaflinu er áætlað að 196.200 (±5.400) hafi verið starfandi og 11.400 (±3.100) án atvinnu og í atvinnuleit. Áætlað hlutfall starfandi af mannfjölda var 74,9% (±2,7) og hlutfall atvinnulausra af vinnuafli 5,5% (±1,5). Samanburður við desember 2019 sýnir að hlutfall starfandi hefur dregist saman um 2,4 prósentustig á milli ára og atvinnuleysi aukist um 2,3 prósentustig. Áætlað er að 54.100 (±6.000) einstaklingar hafi verið utan vinnumarkaðar í desember 2020 eða 20,7 % af mannfjölda sem er hækkun um 0,4 prósentustig á milli ára. Meðalfjöldi unnina stunda í desember 2020 var 35,3 stundir sem er næst lægsta mæling á vinnustundum frá upphafi vinnumarkaðsrannsóknar en meðalfjöldinn var lægri í apríl 2020 þegar hann var 34,2 stundir. Borið saman við desember 2019 hefur vinnustundum fækkað um 2,3 stundir á viku á milli ára.

Í desember 2020 var töluverður slaki á vinnumarkaði og sýndu niðurstöður að um 31.800 einstaklingar höfðu óuppfyllta þörf fyrir atvinnu, sem jafngildir 14,7% af einstaklingum á vinnumarkaði og mögulegu vinnuafli. Af þeim voru 36,2% atvinnulausir, 26,8% tilbúnir að vinna en ekki að leita, 1,8% í vinnuleit en ekki tilbúnir að vinna og 35,3% starfandi en vinnulitlir og vildu vinna meira. Samanburður við desember 2019 sýnir að slaki á vinnumarkaði hefur aukist um 4,8 prósentustig á milli ára. Allar fjöldatölur eru vigtaðar eftir aldri og kyni og námundaðar að næsta hundraði.

Um gögnin
Niðurstöður vinnumarkaðsrannsóknar fyrir desember 2020 ná til fimm vikna, frá 30. nóvember 2020 til 3. janúar 2021. Í úrtak völdust af handahófi 1.899 einstaklingar á aldrinum 16-74 ára sem höfðu lögheimili á Íslandi. Þegar frá eru taldir þeir sem voru látnir eða búettir erlendis var nettóúrtakið 1.863 einstaklingar. Alls fengust notfhæf svör frá 1.196 einstaklingum sem jafngildir 64,2% svarhlutfalli.

Löggjöf um samræmda félagsmálatölfræði hefur tekið gildi
Rétt er að benda notendum á að 1. janúar 2021 tók í gildi heildstæð löggjöf um samræmda félagsmálatölfræði byggða á úrtaksrannsóknum innan evrópska hagskýrslusamstarfsins. Löggjöfin mun koma til með að hafa áhrif á allar samevrópskar úrtaksrannsóknir Hagstofunnar innan félagsmálatölfræði. Breytingar hafa nú verið gerðar á spurningalista vinnumarkaðsrannsóknarinnar vegna löggjafarinnar og var nýr spurningalisti tekinn í notkun nú í janúar. Helstu breytingar sem löggjöfin felur í sér eru; 1) nýr kafli um stöðu á vinnumarkaði, 2) breyttar mælingar á vinnutíma, 3) nýjar spurningar, 4) breytt markþýði rannsóknarinnar og 5) breytingar á vog og mati á mannfjölda.

Nýr kafli um stöðu á vinnumarkaði felur í sér að búið er að skilgreina með nákvæmari hætti en áður hvernig standa skal að fyrirlögn spurninga um stöðu á vinnumarkaði. Mat Hagstofunnar er sú að breytingin komi til með að hafa minniháttar áhrif á mælingar á stöðu á vinnumarkaði. Breyttar mælingar á vinnutíma fela í sér tilraun til þess að fanga betur fjarveru frá vinnu í viðmiðunarviku. Líklegt er að þessar breytingar muni hafa áhrif á tímaraðir með þeim hætti að mældur vinnutími muni dragast saman og þannig verði brot í tímaröðum. Þetta er vandamál sem fleiri Evrópuríki standa frammi fyrir. Nýjar mælingar sem bætt hefur verið við munu gefa kost á því að birta niðurstöður með fjölbreyttara niðurbroti en áður. Þar má til dæmis nefna spurningar um heilsufarsstöðu, spurningar um hindranir í daglegu lífi og spurningar um starfsánægju.

Breytingar á markþýði rannsóknarinnar fela í sér að efri mörkin færast úr 74 árum upp í 89 ár svo nýtt markþýði rannsóknarinnar eru einstaklingar á aldrinum 16-89 ára. Eftir sem áður verða gefnar út tölur um 16-74 ára hópinn en að auki verða gefnar út tölur fyrir eldri aldurshópinn. Ný vog og mat á mannfjölda felur í sér að tekin verður í gagnið ný vog sem leiðréttir fyrir brottfalli hjá einstaklingum með erlent ríkisfang. Einnig verður gerð breyting á því hvernig mannfjöldi er metinn til þess að draga úr sveiflum og tryggja stöðugleika í metnum mannfjölda vinnumarkaðsrannsóknarinnar. Frétt og talnaefni fyrir vinnumarkaðinn í janúar 2021, sem er á birtingaráætlun 25. febrúar, verður fyrsta útgáfan sem byggir á nýju sniði vinnumarkaðsrannsóknarinnar.

Talnaefni

Nánari upplýsingar

Deila