Vakin er sérstök athygli á breyttri framsetningu þessarar fréttar sem fjallað er nánar um síðar í henni. Fluttar voru út vörur fyrir 49,2 milljarða króna í janúar 2021 og inn fyrir 47,3 milljarða króna cif (44 milljarða króna fob) samkvæmt bráðabirgðatölum. Vöruviðskiptin í janúar, reiknuð á fob/cif verðmæti, voru því hagstæð um 1,9 milljarða króna.
Til samanburðar voru vöruviðskiptin reiknuð á fob/cif verðmæti óhagstæð um 8,7 milljarða króna í janúar 2020 á gengi hvors árs fyrir sig. Vöruviðskiptajöfnuðurinn í janúar 2021 var því 10,6 milljörðum króna hagstæðari en á sama tíma fyrir ári. Vöruviðskiptajöfnuður síðustu tólf mánaða var óhagstæður um 140,1 milljarða en þó 58,9 milljörðum króna hagstæðari en á tólf mánaða tímabili ári fyrr.
Verðmæti útflutnings jókst á tólf mánaða tímabili
Verðmæti vöruútflutnings í janúar 2021 jókst um 2,2 milljarða, eða um 4,7% frá janúar 2020, úr 47,0 milljörðum króna í 49,2 milljarða. Verðmæti útfluttra iðnaðarvara jókst um 1,9 milljarða króna, eða 7,6% samanborið við janúar 2020, en samdráttur varð í útflutningsverðmæti sjávarafurða um 1,1 milljarð (5,8%).
Verðmæti vöruútflutnings á tólf mánaða tímabili, frá febrúar 2020 til janúar 2021, var 623,2 milljarðar króna og hækkaði um 10,9 milljarða króna miðað við sama tímabil ári fyrr eða um 1,8% á gengi hvors árs. Munar þar mestu um aukið verðmæti í útflutningi sjávarafurða og landbúnaðarvara, þar með talið í fiskeldi. Iðnaðarvörur voru 48,3% alls vöruútflutnings síðustu tólf mánaði og var verðmæti þeirra 0,4% minna en á tólf mánaða tímabili þar á undan. Sjávarafurðir voru 43,1% alls vöruútflutnings síðustu tólf mánuði en verðmæti þeirra jókst um 5,0% á milli tólf mánaða tímabila.
Verðmæti vöruinnflutnings dróst saman um 5,9% á tólf mánaða tímabili
Verðmæti vöruinnflutnings nam 47,3 milljörðum króna í janúar 2021 samanborið við 55,7 milljarða króna í janúar 2020. Verðmæti innflutts eldsneytis og smurolíu dróst saman um 55,7% og verðmæti flutningatækja var 48,6% lægra en í janúar 2020. Verðmæti innfluttra hrá- og rekstrarvara jókst hinsvegar um 13,3% samanborið við janúar 2020.
Verðmæti vöruinnflutnings síðustu tólf mánuði var 763,2 milljarðar og lækkaði um 48,0 milljarða króna miðað við tólf mánuði þar á undan eða 5,9% á gengi hvors árs fyrir sig. Mestu munar um samdrátt í innflutningi á eldsneyti.
Vert er að hafa í huga að hér er um bráðabirgðatölur að ræða. Niðurstöður gætu breyst eftir endurskoðun í lok mánaðar einkum í innflutningi með viðbótargögnum frá Skattinum.
Breytt framsetning
Hagstofa Íslands hefur samkvæmt hefðum innanlands birt vöruviðskiptajöfnuð út frá fob-verðmætum.1 Við birtingu á gögnum fyrir árið 2021 verður breyting þar á í samræmi við alþjóðlega staðla um vöruviðskipti. Vöruviðskiptajöfnuður verður reiknaður út frá fob verðmætum útflutnings og cif-verðmætum2 innflutnings. Umfjöllun í fréttatilkynningum um vöruviðskipti munu því breytast í samræmi við breyttar áherslur.
Ný tafla er aðgengileg á vef Hagstofu Íslands undir heitinu Verðmæti út- og innflutnings eftir mánuðum 2011-2021 (FOB/CIF) (UTA06001.px) og kemur hún í stað taflnanna: Verðmæti út- og innflutnings eftir mánuðum 2010-2020 (UTA06004.px) og Vöruviðskipti við útlönd, bráðabirgðatölur mánaðar (UTA01100.px).
Á nýju ári verður einnig tekin upp sú nýbreytni að mánaðarleg birting bæði lokatalna og bráðabirgðatalna verður miðuð við breytingu síðustu tólf mánaða. Í þessari frétt er tólf mánaða tímabilið febrúar 2020 til janúar 2021 borið saman við tímabilið febrúar 2019 til janúar 2020. Jafnframt verður gerður samanburður á milli sömu mánaða eins og verið hefur.
| Verðmæti út- og innflutnings á tólf mánaða tímabili | |||
| Milljarðar króna á gengi hvors árs | febrúar 2019 - janúar 2020 | febrúar 2020 - janúar 2021 | Breyting frá fyrra tímabili (%) |
| Útflutningur alls | 612,2 | 623,2 | 1,8 |
| Sjávarafurðir | 256,1 | 268,9 | 5,0 |
| Landbúnaðarafurðirþ.m.t. fiskeldi | 30,7 | 36,2 | 18,0 |
| Iðnaðarvörur | 302,0 | 300,7 | -0,4 |
| Aðrar vörur | 23,4 | 17,4 | -25,4 |
| Innflutningur alls | 811,2 | 763,2 | -5,9 |
| Matvörur og drykkjarvörur | 77,7 | 80,7 | 3,7 |
| Hrávörur og rekstrarvörur, ót.a. | 235,0 | 237,1 | 0,9 |
| Eldsneyti og smurolíur | 99,5 | 46,0 | -53,8 |
| Fjárfest.vörur (þó ekki flutn.tæki) | 174,3 | 172,4 | -1,1 |
| Flutningatæki | 111,5 | 94,0 | -15,7 |
| Neysluvörur ót.a. | 112,7 | 132,5 | 17,5 |
| Vörur ót.a (t.d. endursendar vörur) | 0,4 | 0,6 | 36,3 |
| Vöruskiptajöfnuður | -199,0 | -140,1 | |
1 FOB (free on board) felur í sér að seljandi ber kostnað af því að koma vörunni til hafnar og um borð í flutningaskip. Þar tekur kaupandi við henni og greiðir meðal annars fyrir að flytja hana með skipinu og raunar allan kostnað sem fellur til eftir að varan er komin um borð í skip.
2 CIF (cost, insurance, freight) felur í sér að seljandi ber kostnað af því að koma vörunni til tiltekinnar hafnar og að tryggja hana á leiðinni en kaupandi tekur þar við vörunni og greiðir meðal annars innflutningsgjöld ef einhver eru.