Landsframleiðslan á 1. ársfjórðungi 2019 jókst að raungildi um 1,7% frá sama ársfjórðungi fyrra árs. Á sama tíma drógust þjóðarútgjöld, sem eru samtala neyslu og fjárfestingar, saman um 2,8%. Vöxtur einkaneyslu og samneyslu mældist jafn, eða 2,8%, en þrátt fyrir umtalsverðan vöxt í íbúðafjárfestingu dróst heildarfjármunamyndun saman um 9,4%.
Samkvæmt birgðaskýrslum Hagstofunnar drógust birgðir á 1. ársfjórðungi 2019 saman um tæplega 8 milljarða króna á verðlagi ársins, sem skýrir talsverð neikvæð áhrif birgðabreytinga á hagvöxt, en aukning mældist í birgðum á sama tímabili fyrra árs.
Þar sem útflutningur jókst meira en innflutningur á 1. ársfjórðungi 2019 er framlag utanríkisviðskipta í heild til hagvaxtar jákvætt. Samanlagður afgangur af vöru- og þjónustuviðskiptum var 33,2 milljarðar króna á tímabilinu.
Landsframleiðsla á 1. ársfjórðungi 2019 | |||
Verðlag ársins millj. kr. | Magnbreyting frá sama tímabili fyrra árs, % | Árstíðarleiðrétt magnbreyting frá fyrri ársfjórðungi,% | |
1.ársfj. | 1.ársfj. | 1.ársfj. | |
Einkaneysla | 350.270 | 2,8 | 0,4 |
Samneysla | 170.282 | 2,8 | 0,9 |
Fjármunamyndun | 136.890 | -9,4 | -12,7 |
Birgðabreytingar | -7.973 | -2,9 | - |
Þjóðarútgjöld alls | 649.468 | -2,8 | -3,4 |
Útflutningur vöru og þjónustu | 308.373 | 2,6 | 3,5 |
Innflutningur vöru og þjónustu | -275.169 | -8,1 | -5,9 |
Verg landsframleiðsla | 682.672 | 1,7 | 0,6 |
Mikill vöxtur íbúðafjárfestingar
Heildarfjármunamyndun dróst saman um 9,4% á 1. ársfjórðungi 2019 borið saman við sama tímabil fyrra árs. Samdráttur í atvinnuvegafjárfestingu mældist 33,6% sem skýrist meðal annars af sölu og útflutningi flugvéla og skipa á tímabilinu, en inn- og útflutningur skipa og flugvéla kemur með beinum hætti fram í fjármunamyndun, ýmist til hækkunar eða lækkunar. Þessi stærð skiptir oft sköpum varðandi heildarfjárhæðir í fjárfestingu og utanríkisviðskiptum en áhrif á landsframleiðslu eru aftur á móti lítil sem engin þar sem fjárfestingaráhrifin vega á móti áhrifum á utanríkisviðskiptin.
Vöxtur íbúðafjárfestingar mældist aftur á móti umtalsverður á 1. ársfjórðungi 2019 samanborið við fyrra ár, eða 58,4%. Fjármunamyndun í íbúðarhúsnæði hefur ekki áður mælst jafn mikil að raungildi á ársfjórðungsgrunni. Mat Hagstofunnar á íbúðafjárfestingu byggir meðal annars á gögnum frá Þjóðskrá Íslands sem heldur ítarlega skrá yfir fjölda íbúða sem eru í byggingu á hverjum tíma, sem og umfang og framvindu einstakra framkvæmda.
Afgangur af vöruviðskiptum við útlönd
Samanlagður afgangur af vöru- og þjónustuviðskiptum var 33,2 milljarðar króna á 1. ársfjórðungi 2019, en það er mun hærri fjárhæð en á sama tímabili árið áður (9,3 milljarðar króna á verðlagi þess árs).
Vöruskiptajöfnuður var jákvæður um 3,5 milljarða króna á fyrsta ársfjórðungi 2019, en afgangur hefur ekki mælst af vöruviðskiptum á ársfjórðungsgrunni síðan á 1. ársfjórðungi 2015. Vöruútflutningur nam 176,7 milljörðum króna og vöruinnflutningur nam 173,2 milljörðum króna á sama tímabili.
Þjónustujöfnuðurinn var jákvæður um 29,7 milljarða króna á fyrsta ársfjórðungi 2019. Á tímabilinu nam útflutningur á þjónustu 131,7 milljörðum króna og innflutningur á þjónustu 102 milljörðum króna.
Áhrif birgðabreytinga
Samkvæmt mælingum Hagstofunnar drógust birgðir saman um tæplega 8 milljarða króna á verðlagi ársins á 1. ársfjórðungi 2019. Það sem vegur þyngst í birgðabreytingum er samdráttur í birgðum sjávarafurða en engin loðna veiddist á tímabilinu. Þá drógust birgðir olíu og annarra rekstrarvara einnig nokkuð saman, en töluverð aukning mældist í birgðastöðu þessara þátta á 4. ársfjórðungi 2018.
Breytingar á áður útgefnum tölum
Nýr þjóðhagsreikningastaðall (ESA2010) var innleiddur í september 2014 og var talnaefni uppfært aftur til 1997. Brot var því í tímaröð milli 1996 og 1997. Hafa tímaraðir nú verið uppfærðar til ársins 1995 og verður því brot í tímaröð milli 1994 og 1995. Áhrif þessara breytinga á áður birtar niðurstöður er að finna í eftirfarandi töflu. Áhrifin koma fram í niðurstöðum á verðlagi ársins 1995-1996, á magnbreytingar 1995-1997 og ársfjórðungslegar magnbreytingar á árinu 1998.
Verg landsframleiðsla, magnbreyting frá fyrra ári | |||
1995 | 1996 | 1997 | |
Áður útgefið | 0,1% | 4,8% | 3,9% |
Endurskoðað | 0,5% | 4,6% | 5,8% |
mismunur | 0,4% | -0,2% | 1,9% |
Verg landsframleiðsla, ársbreyting eftir ársfjórðungum | ||||
1.ársfj. 1998 | 2.ársfj. 1998 | 3.ársfj. 1998 | 4.ársfj. 1998 | |
Áður útgefið | 0,3% | 9,2% | 8,6% | 10,0% |
Endurskoðað | 0,4% | 8,8% | 9,0% | 9,7% |
mismunur | 0,1% | -0,4% | 0,4% | -0,3% |