Af 74 fyrirtækjum í fyrirtækjaskrá Skattsins, sem tekin voru til gjaldþrotaskipta á þriðja ársfjórðungi 2023, voru 35 með virkni á fyrra ári, 46% fleiri en á sama tímabili árið 2022 þegar þau voru 24. Þar af voru þrettán í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð, þrjú í heild- og smásöluverslun og viðgerðum á vélknúnum ökutækjum, tíu í einkennandi greinum ferðaþjónustu og níu í öðrum atvinnugreinum.
Hjá fyrirtækjum sem tekin voru til gjaldþrotaskipta á þriðja ársfjórðungi 2023 störfuðu að jafnaði um 233 launamenn árið áður sem er 167% aukning samanborið við þriðja ársfjórðung 2022 þegar launamenn gjaldþrota fyrirtækja á fyrra ári voru um 87. Hvort sem miðað er við fjölda launafólks eða virðisaukaskattskylda veltu virðast áhrif af gjaldþrotum á þriðja ársfjórðungi almennt hafa verið meiri árið 2023 en 2022 fyrir utan að starfsfólki gjaldþrota fyrirtækja í heild- og smásöluverslun fækkaði um tæp 90% eða úr 26 í 3.
Í samanburðinum má benda á að áhrif gjaldþrota á fjölda launafólks voru óvenju lítil frá miðju ári 2021 fram á haustið 2022 vegna aðgerða sem gripið var til í tengslum við kórónuveirufaraldurinn. Ef horft er lengra aftur í tímann sést að launafólki gjaldþrota fyrirtækja á þriðja ársfjórðungi 2023 fjölgaði um 14% frá 2021 (úr 204) en fækkaði um 53% frá 2020 (úr 499) og um 50% frá 2019 (úr 465). Áhrif af gjaldþrotum virðast því heilt yfir ekki meiri nú en þau voru fyrir faraldurinn.
Gjaldþrot í september
Samtals voru 44 fyrirtæki, sem skráð voru í fyrirtækjaskrá Skattsins, tekin til gjaldþrotaskipta í september síðastliðnum. Af þeim voru 27 með virkni á fyrra ári, það er annað hvort með launamenn samkvæmt staðgreiðsluskrá eða veltu samkvæmt virðisaukaskattskýrslum, sem er 80% meira en í september 2022. Fjöldi launafólks gjaldþrota fyrirtækja á fyrra ári nálega þrefaldaðist, fór úr 58 í 173.
Um gögnin
Hagstofa Íslands gefur út tölur um gjaldþrot skráðra fyrirtækja í hverjum mánuði og birtast þær að jafnaði innan 30 daga frá því að mánuði lýkur en þá hefur stærstur hluti gjaldþrotabeiðna verið skráður í fyrirtækjaskrá Skattsins í kjölfar þess að auglýsing um gjaldþrotabeiðni er birt í Lögbirtingablaðinu. Tölur um gjaldþrot og fyrri virkni fyrirtækja eru teknar saman samkvæmt atvinnugreinaflokkunarkerfinu ÍSAT2008 fyrir atvinnugreinabálkana byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð og heild- og smásöluverslun og viðgerðir á vélknúnum ökutækjum auk einkennandi greina ferðaþjónustu samkvæmt skilgreiningu Eurostat, hagstofu Evrópusambandsins. Tölur um gjaldþrot fyrir síðasta mánuð eru bráðabirgðatölur og eru birtar með fyrirvara um nýjar upplýsingar um gjaldþrotabeiðnir frá dómstólum.