Af 436 fyrirtækjum í fyrirtækjaskrá Skattsins, sem tekin voru til gjaldþrotaskipta á öðrum ársfjórðungi 2023 (apríl-júní), voru 103 með virkni á fyrra ári, ríflega fjórum sinnum fleiri en á sama tímabili árið 2022 þegar þau voru 24. Þar af voru 36 í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð, 16 í heild- og smásöluverslun og viðgerðum á vélknúnum ökutækjum, 15 í einkennandi greinum ferðaþjónustu og 36 í öðrum atvinnugreinum.
Fyrirtæki sem tekin voru til gjaldþrotaskipta á öðrum ársfjórðungi 2023 höfðu að jafnaði um 579 launamenn árið áður sem er nærri fimmfalt fleira en á öðrum ársfjórðungi 2022 þegar launamenn gjaldþrota fyrirtækja á fyrra ári voru um 117. Greinilegt er að gjaldþrot á öðrum ársfjórðungi höfðu stóraukin áhrif frá fyrra ári þvert á atvinnugreinar, hvort sem miðað er við fjölda launafólks eða virðisaukaskattskylda veltu.
Í samanburðinum má benda á að áhrif gjaldþrota á fjölda launafólks voru óvenju lítil frá miðju ári 2021 fram á haustið 2022. Ef horft er lengra aftur í tímann sést að launafólki gjaldþrota fyrirtækja á öðrum ársfjórðungi 2023 fjölgaði um 16,5% frá 2021 (úr 497) en fækkaði um 47% frá 2020 (úr 1.085) sem er ársfjórðungurinn sem markar upphaf kórónuveirufaraldursins. Ef borið er saman við annan ársfjórðung 2019 nemur fækkunin 25% (úr 773). Áhrif af gjaldþrotum virðast því heilt yfir ekki meiri nú en þau voru fyrir faraldurinn.
Gjaldþrot í júní
Samtals voru 121 fyrirtæki, sem skráð voru í fyrirtækjaskrá Skattsins, tekin til gjaldþrotaskipta í júní síðastliðnum. Af þeim voru 28 með virkni á fyrra ári, það er annað hvort með launamenn samkvæmt staðgreiðsluskrá eða veltu samkvæmt virðisaukaskattskýrslum, sem er tvöfalt meira en í júní 2022. Fjöldi launafólks gjaldþrota fyrirtækja á fyrra ári ríflega tvöfaldaðist, fór úr 70 í 152.
Um gögnin
Hagstofa Íslands gefur út tölur um gjaldþrot skráðra fyrirtækja í hverjum mánuði og birtast þær að jafnaði innan 30 daga frá því að mánuði lýkur en þá hefur stærstur hluti gjaldþrotabeiðna verið skráður í fyrirtækjaskrá Skattsins í kjölfar þess að auglýsing um gjaldþrotabeiðni er birt í Lögbirtingablaðinu. Tölur um gjaldþrot og fyrri virkni fyrirtækja eru teknar saman samkvæmt atvinnugreinaflokkunarkerfinu ÍSAT2008 fyrir atvinnugreinabálkana byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð og heild- og smásöluverslun og viðgerðir á vélknúnum ökutækjum auk einkennandi greina ferðaþjónustu samkvæmt skilgreiningu Eurostat, hagstofu Evrópusambandsins. Tölur um gjaldþrot fyrir síðasta mánuð eru bráðabirgðatölur og eru birtar með fyrirvara um nýjar upplýsingar um gjaldþrotabeiðnir frá dómstólum.